IBAN Nedir?
IBAN’ın amacı, Avrupa ülkelerindeki banka ve diğer finansal kurumlar aracılığı ile gerçekleştirilen para transferlerindeki hataları ve bundan doğan gecikmeleri engellemektir. IBAN sayesinde transfer edilen para daha hızlı ve hatasız bir biçimde göndericinin hesabından alıcının hesabına geçmekte; böylece, işlemlerde oluşan hatalardan kaynaklanan bekleme süreleri ve ek maliyetler ortadan kalkmaktadır.
IBAN, Hesap Sahiplerine Nasıl Kolaylık Sağlar?
Günümüzde her ülkenin ve bankanın hesap numaralarının biçimi ve uzunluğu farklıdır. Bir başka ülkeye veya bankaya para transferi yapacak olan müşteriler, hesap numaralarında belirli bir standart olmadığından, para transferi yapacakları kişiden aldıkları karşı hesap numarasının doğruluğundan emin olamamaktadırlar. Bir mal veya hizmet alımı söz konusu ise birçok farklı satıcı tarafından gelen faturaların üzerinde değişik yapıda hesap numaraları yer almakta; bu da para gönderecek ithalatçı firmaların / kişilerin hata yapmalarına neden olmaktadır. Sonuç olarak yanlış hesap numaraları ile yapılan para transferleri gerçekleşmemekte; karşı hesap numarasının hatalı olduğu, para karşı bankaya ulaştığında ortaya çıkmaktadır. Hatalı işlemin düzeltilmesi için birçok operasyon yapılmakta, işlemlerin süresi uzamakta ve maliyeti yükselmektedir. IBAN uygulamasına geçen ülkelerde banka hesap numaralarının her biri için hesap sahiplerine bir IBAN verilir. Her ülke için belirli bir biçimi ve standardı bulunan IBAN’ın içinde özel bir şifreleme algoritması ile elde edilen iki basamaklı “kontrol rakamı” bulunmaktadır. Bir başka ülkeye ya da bankaya para transfer etmek isteyen bir müşteri, elindeki IBAN’ı gönderici bankaya verdiğinde, para, alıcı bankaya gitmeden önce alıcı hesabın IBAN’ı gönderici bankada kontrol edilir. IBAN yanlış ise para karşı bankaya gönderilmez ve yanlış işlem engellenmiş olur.
IBAN Standardı (IBAN Nasıl Oluşturulur?)
IBAN, Dünyadaki tüm banka hesapları içinde yalnızca bir hesabı işaret eden; rakam ve harflerden oluşur. Her hesabın bir IBAN’ı vardır ve bir IBAN, yalnızca bir hesabı işaret eder. Bir IBAN, en fazla 34 basamaktan oluşur. IBAN’ın ilk dört hanesi, iki haneli ülke kodu ve iki haneli kontrol rakamıdır. Kontrol rakamı, IBAN’ın doğru ve geçerli olup olmadığını gösterir. IBAN’ın bundan sonraki kısmı, ulusal banka hesap numarasını içerir. Bu bölüm, IBAN’ın toplam uzunluğu 34 haneyi aşmayacak şekilde her ülke tarafından serbestçe belirlenebilir. Ülkemizin IBAN uzunluğu 26 hane olarak belirlenmiştir. Türkiye IBAN’ın biçimi aşağıdadır:
Türkiye’de IBAN Kullanımı
Türkiye’de IBAN kullanımı 1 Eylül 2005 tarihinden itibaren başlamıştır. Bu tarihten itibaren ülkemizde faaliyet gösteren tüm bankalar, müşteri tarafından talep edilen ve para transferine konu olan her bir hesap (Vadesiz TL ve Döviz Hesapları) için birer IBAN numarası üretmiş olacaklardır.
Ayrıca bankalar 1 Eylül 2005’ten itibaren IBAN ile yurtdışına havale taleplerini karşılamaya ve yurtdışından IBAN ile gelen havaleleri kabul etmeye başlamışlardır.
IBAN’ın Yurtiçi Para Transferlerinde Kullanımı
IBAN, yurtdışı para transferlerinde olduğu gibi ülkemizdeki bankalar arasındaki yurtiçi para transferlerinde (EFT işlemlerinde) de 1 Eylül 2005 tarihinde başlanmıştır.Böylece 1 Eylül 2005’ten itibaren müşteriler, bir banka ve diğer finans kurumundan, Türkiye’deki bir başka banka ve diğer finans kurumu nezdindeki bir hesaba IBAN ile EFT havalesi gönderebileceklerdir.
IBAN ile yapılan para transferlerinde alıcının şubesi, şehri vb. detayları bilmeye gerek olmayacak, yalnızca hesap numarası ile transfer işlemi gerçekleştirilebilecektir.
Böylece ülkelerarası para transferlerinde olduğu gibi ülkemizdeki bankalar arası EFT işlemlerinde de karşı banka hesap numarasının yanlış yazılmasından doğacak gecikme, yanlış hesaba geçme vb. riskler ortadan kaldırılmış olacaktır.
Hesabınızın IBAN Numarasını Nasıl Öğrenebilirsiniz?
Hesap Numaralarınıza ait IBAN numaralarını, Hesap Numarınız (12 haneli), Şube Kodunuz (3 haneli) ve Hesap Türü bilgilerinizi kullanarak aşağıdaki uygulama aracılığıyla öğrenebilir, HSBC Bank Bireysel Telefon Bankacılığı 0850 211 0 111'i arayabilir veya herhangi bir HSBC Bank Şubesi'nden IBAN Hesap Numaranızı öğrenebilirsiniz.
Hesabınızın bulunduğu Şubemiz'in daha önce kapanmış olması ya da hesabınızda bir devir işlemi olması durumunda, IBAN numaranızı HSBC Bank Telefon Bankacılığı 0850 211 0 111 ya da HSBC Bank Bireysel İnternet Bankacılığı www.hsbc.com.tr 'den öğrenebilirsiniz.
Talebim üzerine Bankanız nezdindeki hesaplarıma / hesaplarımdan yapılacak havalelerde kullanılmak üzere üretilen, yukarıda yazılı International Bank Account Number- IBAN’ın tarafıma bildirildiğini, IBAN’ın kullanılması ile ilgili olarak bilgilendirildiğimi, IBAN’ın kullanımı ile ilgili sorumluluğun tarafıma ait olduğunu, tarafımdan ya da havale göndericileri tarafından anılan numaranın eksik veya hatalı olarak yazılması nedeniyle çıkacak ihtilaflarda Bankanızın herhangi bir sorumluluğunun bulunmadığını ve Bankanızdan herhangi bir talebimin olmayacağını kabul, beyan ve taahhüt ederim.