İhraç eden kurumun borçlanma ihtiyacını sağlayan bir enstrümandır. En yaygın olanları TC Hazine Müsteşarlığı'nın devletin dönemsel ihtiyaçları için ihraç ettiği Hazine Bonosu ve Devlet Tahvilleridir.

Para toplama ihtiyacında olan büyük kuruluşlar ve hükümetler tahvil çıkartır. Şirket tahvilleri, devlet tahvillerine kıyasla, şirketin iflası ihtimali nedeniyle daha yüksek risk taşıdığı için, genellikle hazine bonosu veya devlet tahvillerinden daha yüksek faiz getirisine sahiplerdir.

Hazine bonosu ve devlet tahvili satın almadan önce bilinmesi gereken üç önemli konu bulunmaktadır: Bunlar; nominal değer, kupon faiz oranı ve vadedir. Bu üç hususu bilmek, size hazine bonosu ve devlet tahvilleri performansını diğer potansiyel yatırımlarla karşılaştırma olanağı sağlayacaktır.

Nominal değer, İskontolu olarak satılan bonolarda yatırımcının vade sonunda alacağı tutardır. Kupon faizli tahvillerde kupon faizlerine baz olacak tutarı simgeler ve vade sonunda son kupon faizi ile birlikte alacağı tutarı ifade eder.

Kupon oranı, Nominal üzerinden alınacak faiz oranıdır. Örneğin, altı ayda bir kupon faizi ödemeli bir tahvilin nominal değeri 1.000,00 TL ve kupon faiz oranı %50 ise, hazine bonosu hamili ilk altı ayın sonunda 250,00 TL, ikinci altı ay ve aynı zamanda vade sonunda 250,00 TL artı nominal değer olan 1.000,00 TL alacaktır. Tahvilin ilk ihracında kupon faizi ile birlikte kupon faizi ödeme aralıkları da duyurulur (3 ay, 6 ay ya da 1 yıl ) Vade, nominal değerin ve son faiz ödemesinin yapılacağı tarihtir. Örneğin vadesi 14 Ağustos 2002 olan bir tahvil ya da bonoda , o tarihte bono/tahvil hamiline nominal tutar ve eğer tahvil ise son kupon faizi ödenecektir.

Hazine bonosu veya devlet tahvillerini diğer yatırım alternatifleri ile karşılaştırmak için getirinin hesaplanması gerekir.

Hazine bonosu veya devlet tahvili, vade tarihine kadar elde tutulursa, anaparanın ve faizinin geri ödenmesi garantilidir. Ancak bir hazine bonosunun veya devlet tahvilinin süresi boyunca -hem fiili hem de beklenen değeri ikincil piyasadaki faiz oranları uyarınca değişecektir. Daha açık olarak belirtmek gerekirse, eğer ikincil piyasadaki faiz oranları düşerse hazinenin bonosunun ve devlet tahvillerinin değeri yükselir ve eğer vade tarihinden önce satılırsa beklenenden daha fazla getiri elde edilir. Faiz oranları yükselirse, Hazine bonosu ve devlet tahvillerinin değeri düşebilir ve vade tarihinden önce satılması gerekirse beklenenin altında getiri elde edilebileceği gibi anaparadan da kayıp olabilir.

Hazine bonosu alan yatırımcılar bunları genellikle emniyetli oldukları ve ikinci piyasada kolaylıkla alınıp satıldıkları için tercih ederler. Özellikle politik ve ekonomik belirsizlik dönemlerinde fiyat oynamaları olağandır.

İhaleye Bankamız aracılığı ile katılmak için öncelikle Bankamızda bir hesabınızın olması gereklidir. İhaleye katılmak istediğiniz miktarı ve oranı belirten bir yazılı talimatı en geç ihale günü saat 11.00'e kadar herhangi bir şubemize bildirmeniz gerekmektedir. Ayrıca Hazine İhalelerine HSBC Bank Bireysel İnternet Bankacılığı Hazine İhaleleri Menüsü'nden katılabilirsiniz.

TEMEL KAVRAMLAR ve İŞLEM KURALLARI

Eski - Yeni Farkı: İkincil piyasa kapsamındaki pazarlarda (Ulusal, 2. Ulusal, Yeni Ekonomi, Gözaltı) hisse senetleri "Eski" ve "Yeni" olmak üzere sırasıyla "E" ve "Y" özellik kodlarıyla işlem görürler. Bu farklılaşma şundan kaynaklanmaktadır: 

Hisse senetleri Borsa'da işlem gören şirketlerin sermaye artırımları bir hesap dönemi içinde temettü ödemesinden önce gerçekleşmiş ise, çıkarılan yeni tertip hisse senetleri üzerinde önceki hesap dönemine ait temettü kuponu bulunmamakta, böylece üzerinde önceki hesap dönemine ait temettü kuponu bulunan ve Eski olarak tanımlanan hisse senetleri ile temettü kuponu bulunmayan ve Yeni olarak tanımlanan hisse senetleri arasında değer farkı oluşmaktadır. Bu değer farkının piyasada serbestçe belirlenmesi amacıyla, Yeni hisseler sermaye artırımı başlangıç tarihinden Eski hisse senedi üstündeki temettünün ödenmeye başladığı ilk güne kadar veya ilgili şirket tarafından temettü ödenmeyeceği yönünde karar alınıncaya kadar "Y" özellik koduyla ayrı bir sırada işlem görürler. Yeni hisseye ilişkin kurallar şöyledir ;

• Yeni hissenin sırası Eski hisse ile aynı ekranda işleme açılır.
• Temettü oranının belirli olduğu durumlarda hissenin sırası baz fiyatlı olarak açılır. Temettü oranı belirlenmemiş ise, açılış seansı ve fiyat tesciline kadar baz fiyatı ve fiyat marjı uygulanmaz. Fiyat tescilini takip eden seanslarda, baz fiyat bir önceki seansta gerçekleşen işlemlerin ağırlıklı ortalama fiyatı üzerinden hesaplanır; fiyat marjı olarak ise Eski hisseye uygulanan marj uygulanır.
• Yeni hisse senedi ayrı bir hisse senedi olarak, Eski hissenin tabi olduğu ikincil piyasa kurallarına göre işlem görür.

Aşağıdaki noktalara özellikle dikkat edilmesi gerekmektedir:

• Müşteri emirleri Eski veya Yeni olarak ayrı ayrı alınır.
• Emirler Eski veya Yeni olmak üzere ilgili hissenin sırasına iletilir.
• Takas yükümlülükleri Eski ve Yeni hisseler için ayrı ayrı yerine getirilir.